Cây đa có tuổi đời trên 500 năm tuổi, chiều cao khoảng 25 - 30m, cành lá sum suê phát triển tốt, thân cây chia thành nhiều nhánh lớn, tổng chiều rộng thân rễ lên tới 36,8m.  

 Với tuổi đời trên 500 năm, những nhánh rễ của cây đa cổ thụ bám sâu vào đất tạo nên một khối đế vững chắc cho cây. Nhiều rễ nhỏ khác cũng đang phát triển giúp cây cân bằng vững chắc.   

Thân cây to to lớn, cành nhánh, rễ bao trùm khu đất rộng hàng chục mét vuông.   

 Với những tán lá xanh mát tạo nên cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp của làng quê. 

Cây đa cổ thụ nằm ngay sau miếu Thần Hoàng vẫn đang phát triển xanh tốt, được người dân chăm sóc, bảo vệ, để tránh các tác nhân gây hại từ môi trường xung quanh. 

Người dân địa phương chia sẻ: “Chúng tôi cũng không biết chính xác cây đa được trồng từ bao giờ, chỉ biết cả tuổi thơ của chúng tôi gắn liền với cây đa. Trước kia cây đa còn có một vòm rễ nữa, rễ ăn sang bên đường tạo thành cổng vừa cho 2 người đi bộ. 

 Theo ông Phạm Mạnh Hùng - Trưởng Ban di tích của thôn Lạc Tiền cho biết: “Tương truyền cây đa có tên là Thổ Kỳ, thổ nghĩa là đất, kỳ là kỳ lạ, mới lạ. Trong chiến tranh chống giặc ngoại xâm, khi đi qua vùng đất Lạc Na, nhà vua An Dương Vương đã trồng cây đa này để ghi dấu lại vùng đất tươi vui, yên bình này đồng thời nhà vua đã phong thần cho cây. Các cấp chính quyền địa phương cùng bà con từ lâu đã mong muốn cây đa trở thành Cây Di sản". 

 Trước đó, theo đề xuất của Hội đồng Cây Di sản, Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã ký Quyết định công nhận cây đa cổ thụ tại thôn Lạc Tiền, xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định là Cây Di sản Việt Nam. Buổi lễ đón bằng công nhận Cây Di sản Việt Nam được chính quyền địa phương long trọng tổ chức vào sáng 3/12, TS Trần Văn Miều, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (ngoài cùng bên trái) đến dự và trao Bằng công nhận Cây Di sản Việt Nam cho đại diện chính quyền địa phương.    

Đại diện chính quyền địa phương cho biết, việc cây đa cổ thụ được công nhận là Cây Di sản có ý nghĩa quan trọng về việc gìn giữ bảo vệ hệ sinh thái môi trường cũng như gắn liền với những giá trị về mặt văn hoá, tinh thần của người dân địa phương. Các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, từ lâu đã có mong muốn, nguyện vọng cây đa này trở thành Cây Di sản.  

Việc các cây cổ thụ trên địa bàn được công nhận là Cây Di sản Việt Nam giúp cộng đồng dân cư càng thấy được những giá trị to lớn của cây xanh, của chứng tích lịch sử, do đó sẽ góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm bảo vệ môi trường, thiên nhiên, bảo tồn và phát huy giá trị cây di sản gắn với giá trị di tích lịch sử.   

Chính quyền địa phương nơi đây cho biết, sẽ gìn giữ và phát triển truyền thống văn hóa dân tộc thông qua Cây Di sản. Cây Di sản là 'bảo vật' của cha ông để lại, do đó, các thế hệ sau phải có trách nhiệm bảo tồn, phát huy giá trị. 

Sự kiện bảo tồn, vinh danh cây Di sản (Cây Di sản Việt Nam) do Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam khởi xướng từ năm 2010. Đến nay đã có trên 7.000 cây cổ thụ, quần thể cây cổ thụ tại hầu hết các tỉnh, thành phố và ngoài hải đảo được công nhận Cây Di sản Việt Nam. Hoạt động mang lại nhiều ý nghĩa, đặc biệt đối với công tác tuyên truyền vận động cộng đồng chung tay bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần phát triển bền vững. 

Nam Định: Cây đa trên 500 năm tuổi được công nhận Cây Di sản Việt Nam

Bài và ảnh: NGUYỄN PHƯƠNG